فرامین هواپیما

فرامین اصلی :

به سطوح کنترل متحرکی که برای حرکت هواپیما حول سه محور ذکرشده در فوق به کار میروند، فرامین اصلی هواپیما میگویند و توسط خلبان کنترل میشوند که عبارتاند از ایلران ( aileron ) الویتور ( Elevator ) و را در ( Rudder ) .

فرامین غیرمعمول

با فرامین اصلی( Primary controls ) آشنا شدیم ولی ممکن است بهندرت با هواپیماهایی مواجه شویم که فرامین غیرمرسوم دارند که در اینجا اقدام به تشریح بعضی از آنها می نمائیام.
Elevon بعضی از هواپیماها هم چون کنکورد و میراژ فاقد قسمت افقی دم ( Tailless ) میباشند در این صورت چنین هواپیماهایی فاقد الویتور هستند. ازاینرو در اینگونه هواپیماها، ایلرانها طوری طراحی گشته که هم نقش خود و هم نقش الویتور り ایفا مینمایند. یعنی میتوانند هم خلاف هم حرکت کرده ( به عنوان ایلران ) و هم در جهت هم حرکت نمایند )بهعنوان الویتور(. ازاینرو به چنین سکانی elevon گویند که از ترکیب دو کلمه aileron و elevator ایجادشده است.

Ruddervator بعضی از هواپیماها هستند که فاقد fin بوده و دمشان بهصورت V است. یعنی دم افقی با تمایل به سمت بالا، شکل V به خود گرفته و به این حالت اگر سطوح متحرک باهم حرکت کنند ایفا خواهند کرد و به این شکل Butterfly tail گویند. در این حالت اگر سطوح متحرک باهم حرکت کنند نقش الویتور و اگر برخلاف هم حرکت کنند نقش را در را ایفا خواهند کرد و به همین خاطر به آنها Ruddervator گویند.

فرامین کمکی

علاوه بر فرامین اصلی ( Primary controls ) هواپیماها دارای فرامین دیگری به نام auxiliary controls هستند.